realizowanie usług opiekuńczych  i specjalistycznych usług opiekuńczych dla   mieszkańców Gminy

1. Ustawa z dnia 12 marca 2004r. o pomocy społecznej o pomocy społecznej (tekst jedn.Dz.U. z 2018r. poz. 1508 ze zm.).

2. Rozporządzenie Ministra Rodziny,Pracy i Polityki Społecznej z dnia 25 sierpnia 2016r w sprawie rodzinnego wywiadu środowiskowego ( tekst jedn. Dz.U. z 2017r. poz.1788).

3. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 lipca 2018r. w sprawie zweryfikowanych kryteriów dochodowych oraz kwot świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej (Dz.U. z 2018r. poz.1358).

4. Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994r. o ochronie zdrowia psychicznego (tekst jedn.z 2018r.poz.1878).

5. Rozporządzenie Ministra Polityki Społecznej z dnia 22 września 2005r. w sprawie specjalistycznych usług opiekuńczych ( Dz.U. nr 189, poz.1598 ze zm).

1.       Usługi opiekuńcze są świadczeniami o charakterze niepieniężnym. Istota ich polega na pomocy w  zaspokajaniu  podstawowych potrzeb życiowych osobom , które nie mogą same ich zaspokoić wykorzystując własne możliwości, zasoby i uprawnienia.

2.       Wymiar i zakres usług opiekuńczych uzależniony jest od stanu zdrowia osoby, jej sytuacji rodzinnej i materialnej, sprawności psychofizycznej, jak również możliwości wsparcia i udzielenia pomocy ze strony rodziny i środowiska.

3.       Usługi opiekuńcze  mogą być świadczone przez GOPS w Ochotnicy Dolnej, lub inne instytucje działające na rzecz osób wymagających takiej pomocy , jak również wyspecjalizowane organizacje pozarządowe oraz podmioty komercyjne , którym Gmina  zleci realizację tego zadania zgodnie z obowiązującymi przepisami.

4.       Rozróżniamy trzy rodzaje usług :

a)       usługi opiekuńcze

b)       specjalistyczne usługi opiekuńcze – usługi dostosowane do szczególnych potrzeb z uwagi na stan chorobowy świadczeniobiorcy,

c)       specjalistyczne usługi opiekuńcze dla osób z zaburzeniami psychicznymi.

    

 1. Celem usług opiekuńczych i specjalistycznych usług opiekuńczych jest  umożliwienie osobom wymagającym  tego wsparcia funkcjonowania w swoim dotychczasowym środowisku mimo doświadczanych ograniczeń w samodzielnym zaspokajaniu podstawowych i niezbędnych potrzeb oraz barier, w integracji ze środowiskiem. Świadczenie  tych usług powinno w miarę możliwości  zakładać partycypację osoby wspieranej w wykonywaniu poszczególnych czynności wchodzących w zakres usług, oraz ścisłą współpracę w realizacji usług z najbliższym otoczeniem.

2. Usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze realizowane są w miejscu zamieszkania osoby wymagającej tego wsparcia  i w jej najbliższym otoczeniu na terenie Gminy Ochotnica Dolna.

3. Usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze przysługują osobie samotnej  , która z powodu wieku, choroby lub innych przyczyn wymaga pomocy innych osób, a jest jej pozbawiona, jak również osobie w rodzinie , gdy rodzina nie może zapewnić takiej pomocy.

4. Zakres  usług opiekuńczych to:

a)  pomoc w zaspakajaniu niezbędnych potrzeb życiowych polegający między innymi na przygotowaniu, dostarczeniu posiłków ( minimum jednego gorącego), robienie niezbędnych zakupów, utrzymanie w czystości najbliższego otoczenia odbiorcy usług, przynoszenie opału , palenie w piecu, mycie okien, utrzymanie w czystości sprzętu pomocniczego ułatwiającego codzienne funkcjonowanie(np. wózek inwalidzki, balkonik, podnośnik itp.), pranie odzieży, bielizny pościelowej, niezbędne prasowanie lub dostarczenie i odbiór rzeczy z pralni,

b) czynności organizacyjne polegające na : ustaleniu wizyt lekarskich i towarzyszenie w nich jeśli zachodzi taka potrzeba, realizacja recept lekarskich,  pomoc przy  załatwianiu spraw urzędowych itp. w zależności od indywidualnych potrzeb,

c) opieka higieniczna polegająca na utrzymaniu higieny  odbiorcy usług  (mycie, czesanie, obcinanie paznokci, golenie itp.)

d) utrzymanie kontaktów z otoczeniem polegające na ułatwianiu kontaktu z rodziną  i środowiskiem lokalnym, organizacji wyjść z mieszkania, pomoc w zaspokajaniu potrzeb duchowych( w tym religijnych), kulturalno-sportowo-rekreacyjnych itp.

 5. Realizacja specjalistycznych usług opiekuńczych  z uwagi na to że odbiorcami  tych usług są osoby o  szczególnych potrzebach, wynikających  z rodzaju schorzenia i niepełnosprawności wymaga szczególnych kwalifikacji zawodowych i doświadczenia osób świadczących je. Rodzaj kwalifikacji  określa  Rozporządzenie Ministra Polityki Społecznej z dnia 22 września 2005r. w sprawie specjalistycznych usług opiekuńczych . W rozporządzeniu tym szczegółowo podany jest również szczegółowy  ich zakres.

6. Procedura przyznawania, ustalenia odpłatności za usługi i rozpoczęcie ich świadczenia.

a) usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze przyznaje Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Ochotnicy Dolnej  decyzją  na wniosek osoby zainteresowanej lub jej pisemnego potwierdzenia zgłoszenia potrzeby udzielenia tej formy pomocy, w oparciu o  przeprowadzony wywiad środowiskowy i dołączonych do niego  dokumentów  .

b) w oparciu o zebraną dokumentację  pracownik socjalny dokonuje się analizy sytuacji osoby ubiegającej się o przyznanie świadczenia , oraz ustala się  zasadność przyznania tej formy pomocy mając przede wszystkim na uwadze możliwości zapewnienia wsparcia  tej osobie poprzez wykorzystanie własnych zasobów i uprawnień ( w tym rodziny – wspólnie zamieszkującej lub mieszkającej oddzielnie) . Dalej na podstawie dokonanej analizy  przygotowuje propozycję planu pomocy obejmującego  indywidualny zakres usług, wymiar usług wysokość odpłatności, zakres i formy pracy socjalnej.

c) Usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze przyznaje się decyzją , która określa okres ich realizacji, zakres i wymiar godzinowy, miejsce świadczenia oraz ponoszone przez odbiorcę opłaty lub zwolnienie z odpłatności . Przy przyznawaniu usług opiekuńczych nie jest wymagane zaświadczenie lekarskie z wyłączeniem przypadków budzących wątpliwość pracownika socjalnego. Zaświadczenie lekarskie lub wskazania wynikające  z orzeczenia o niepełnosprawności, wymagane są w przypadku zlecenia przez lekarza pielęgnacji świadczonej w  ramach specjalistycznych usług opiekuńczych.

d) zasady odpłatności za usługi opiekuńcze   i specjalistyczne usługi opiekuńcze oraz godzinowe stawki za realizację usług opiekuńczych i specjalistycznych usług opiekuńczych  w Gminie Ochotnica Dolne określone są  stosowną uchwałą Rady Gminy Ochotnica Dolna . Odpłatność uzależniona jest od dochodu osoby samotnej lub dochodu rodziny.

e) w przypadku zlecenia przez Gminę do realizacji zadania świadczenia usług opiekuńczych przez inny  podmiot Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Ochotnicy Dolnej po wydaniu stosownej decyzji przekazuje mu informację dotyczącą od kiedy świadczona będzie usługa, jej zakres , okres wykonywania , czasowy wymiar.

 f) rodzaj przyznanych specjalistycznych usług opiekuńczych określa się w oparciu o Rozporządzenie Ministra Polityki Społecznej z dnia 22 września 2005r. w sprawie specjalistycznych usług opiekuńczych .

1. Organizacja i świadczenie specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z  zaburzeniami psychicznymi w miejscu zamieszkania należy do zadań zleconych z zakresu administracji rządowej, realizowanych przez Gminę.

Osób dorosłych wykazujących zaburzenia wymienione w art. 3 ustawy o ochronie zdrowia psychicznego:

a)       chorych psychicznie (wykazujących zaburzenia psychiczne);

b)       upośledzonych umysłowo;

c)       osób wykazujących inne poważne zakłócenia czynności psychicznych, które zgodnie ze stanem wiedzy medycznej zaliczane są do zaburzeń psychicznych, a osoba ta wymaga takiej formy pomocy i opieki niezbędnej do życia w środowisku rodzinnym lub społecznym.

W wyjątkowych przypadkach dla dzieci i młodzieży z zaburzeniami psychicznymi, pozbawionych dostępu do zajęć rehabilitacyjnych i rewalidacyjno–wychowawczych, jeśli nie mają możliwości uzyskania dostępu do zajęć świadczonych przez inne zobowiązane podmioty.

Przyznając specjalistyczne usługi opiekuńcze dla osób z zaburzeniami psychicznymi należy mieć na względzie fakt, iż działamy w oparciu o przepisy ustawy o pomocy społecznej, która jest instytucją polityki społecznej państwa, mającą na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych, których nie są w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości (art.2 ust.1 ustawy o pomocy społecznej).

Sposób realizacji świadczeń w ramach innych systemów określają miedzy innymi rozporządzenie

 Ministra Edukacji Narodowej z dnia 2 listopada 2015r.  w sprawie rodzajów i szczegółowych zasad działania placówek publicznych, warunków pobytu dzieci i młodzieży w tych placówkach oraz wysokości i zasad odpłatności wnoszonej przez rodziców za pobyt ich dzieci w tych placówkach (Dz.U.2015.1872 ) , a także  akty wykonawcze do art. 7 ust. 3 ustawy z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz. U. z 2018 r., poz. 1875 ).

W dokumentach tych zawarto zasady udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej, organizacji kształcenia oraz prowadzenia zajęć rewalidacyjno-wychowawczych dla dzieci i młodzieży, między innymi zaburzanych psychicznie, przez podmioty zobowiązane w ramach ustawy o systemie oświaty oraz ustawy o ochronie zdrowia psychicznego.

3. Celem specjalistycznych usług opiekuńczych jest poprawa jakości życia osób z zaburzeniami psychicznymi poprzez:

a)       Zapewnienie wysokiej jakości specjalistycznej pomocy osobom samotnym z zaburzeniami psychicznymi w przypadkach gdy są jej pozbawione oraz osobom, które wymagają takiej  pomocy, a rodzina nie może jej zapewnić;

b)       Pomoc  dostosowaną do szczególnych potrzeb osób z zaburzeniami  psychicznymi oraz celów postawionych w planach postępowania terapeutyczno–wspierającego, świadczoną przez osoby z odpowiednim wykształceniem i doświadczeniem.

4. Zakres specjalistycznych usług opiekuńczych obejmuje :

a)       Uczenie i rozwijanie umiejętności niezbędnych do samodzielnego życia, w tym:
– kształtowanie umiejętności zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych  i umiejętności społecznego funkcjonowania;
– interwencję i pomoc w życiu w rodzinie;
– pomoc w załatwianiu spraw urzędowych;
– wspieranie i pomoc w uzyskaniu zatrudnienia;
– pomoc w gospodarowaniu pieniędzmi;

b)       Pielęgnację  jako wspieranie procesu leczenia;

c)       W wyjątkowych przypadkach rehabilitację fizyczną i usprawnianie zaburzonych funkcji organizmu w zakresie nieobjętym przepisami ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych;

d)       Pomoc mieszkaniową, w tym:
– w uzyskaniu mieszkania;
– załatwianiu spraw mieszkaniowych;
– kształtowaniu właściwych relacji z sąsiadami i gospodarzem domu;

e)       W wyjątkowych przypadkach, po dokonaniu weryfikacji zasobów lokalnych, zapewnienie dzieciom i młodzieży z zaburzeniami psychicznymi dostępu do zajęć rehabilitacyjnych i  rewalidacyjno-wychowawczych  jeśli  nie  mają  ich  zapewnionych poprzez inne służby.

          W przypadku przyznawania  usług wskazanych w podpunkcie „ c” należy żądać  informacji potwierdzającej, że lekarz

          lub specjalista wskazał zakres tych usług i zakres ten  nie jest objęty przepisami ustawy o świadczeniach opieki

          zdrowotnej.

         Natomiast w przypadku usług, o których mowa w podpunkcie „e” należy żądać informacji potwierdzających brak

         dostępności do zajęć, które powinny zapewnić właściwe podmioty i wskazujących przyczyny braku możliwości uzyskania

         dostępu do tych zajęć.

5.Procedura przyznawania, ustalenia odpłatności za specjalistyczne usługi opiekuńcze dla osób z zaburzeniami psychicznymi      określona jest dokładnie w Rozporządzeniu Ministra Polityki Społecznej z dnia 22 września 2005r. w sprawie specjalistycznych usług opiekuńczych ( Dz.U. nr 189, poz.1598 ze zm).

d)       usługi przyznaje się decyzją na podstawie wywiadu środowiskowego i zaświadczenia  lekarskiego, na wniosek osoby zainteresowanej , a w przypadku ubezwłasnowolnienia  jej opiekuna prawnego lub z urzędu,

e)       wymiar i zakres przyznawanych specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi jak również miejsce ich świadczenia, wysokość odpłatności ponoszonej przez świadczeniobiorcę określa każdorazowo kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Ochotnicy Dolnej,

f)        odpłatność za specjalistyczne usługi opiekuńcze dla osób z zaburzeniami psychicznymi ustala się  w zależności od posiadanego dochodu na osobę w rodzinie. Cenę 1 godziny ustalana jest na podstawie analizy kosztów realizacji tego zadania lub wynika ona z umowy zawartej przez Ośrodek z podmiotem przyjmującym zlecenie realizacji zadania, szczegółowe warunki ponoszenia odpłatności za te usługi reguluje Rozporządzenie Ministra Polityki Społecznej z dnia 22 września 2005r. w sprawie specjalistycznych usług opiekuńczych ( Dz.U. nr 189, poz.1598 ze zm).

 a) kwalifikacje osób realizujących usługi opiekuńcze –  min. wykształcenie podstawowe szkolenie w tym zakresie, predyspozycje do pracy w roli opiekuna ( empatia ,cierpliwość, wyrozumiałość, komunikatywność, odporność na stres, dobry stan zdrowia)

 b) kwalifikacje osób realizujących specjalistyczne usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze dla osób z zaburzeniami psychicznymi określa dokładnie  Rozporządzenie Ministra Polityki Społecznej z dnia 22 września 2005r. w sprawie specjalistycznych usług opiekuńczych ( Dz.U. nr 189, poz.1598 ze zm).

 1. Harmonogram pracy opiekunów – przygotowany Przez Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Ochotnicy Dolnej lub wykonawcę usług służy do kontroli w Środowisku.).

 2. Karta realizacji usług opiekuńczych ewidencja godzin, dokument podpisany przez opiekunkę i odbiorcę usług lub inną osobę upoważnioną  3. Karta kontroli usług opiekuńczych – wypełniana przez pracownika socjalnego podczas wizyty w środowisku

 4. Rozliczenie realizacji przyznanych usług opiekuńczych –przygotowane przez Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Ochotnicy Dolnej lub przez wykonawcę