Niepełnosprawni

Orzeczenie o znacznym stopniu
niepełnosprawności

•prawo
•przywileje
•sposób postępowania

USTAWA

z dnia 9 maja 2018 r.

o szczególnych rozwiązaniach wspierających osoby
o znacznym stopniu niepełnosprawności,
która wchodzi w życie z dniem 1 lipca 2018 r.

Ustawa określa szczególne uprawnienia świadczeniobiorców
posiadających orzeczenie

o znacznym stopniu niepełnosprawności
w zakresie dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej

Orzeczenie o ZNACZNYM stopniu niepełnosprawności jest
wydawane przez:

•powiatowy/miejski zespół do spraw orzekania o niepełnosprawności – jako pierwsza
instancja;
•wojewódzki zespół do spraw orzekania o niepełnosprawności – jako druga instancja;
•rejonowy sąd pracy i ubezpieczeń społecznych jako organ odwoławczy dokonujący
kontroli prawidłowości orzekania przez organy administracji publicznej.

Ww. zespoły ustalają jeden z trzech stopni niepełnosprawności:

•Znaczny
•Umiarkowany
•Lekki

Do znacznego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę z naruszoną sprawnością
organizmu, niezdolną do pracy albo zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy
chronionej i wymagającą, w celu pełnienia ról społecznych, stałej lub długotrwałej opieki
i pomocy innych osób w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji.

Dzieci do 16 roku życia zaliczane są do osób niepełnosprawnych,
bez określenia stopnia , jeżeli mają naruszoną sprawność fizyczną
lub psychiczną o przewidywanym okresie trwania powyżej
12 miesięcy, z powodu wady wrodzonej, długotrwałej choroby
lub uszkodzenia organizmu, powodującą konieczność zapewnienia
im całkowitej opieki lub pomocy w zaspokajaniu podstawowych
potrzeb życiowych w sposób przewyższający wsparcie potrzebne
osobie w danym wieku.

Orzeczenie o umiarkowanym lub lekkim stopniu niepełnosprawności,
nie uprawnia do skorzystania z postanowień Ustawy.

Obecnie trwają prace na ujenoliceniem orzecznictwa w Polsce.

Potwierdzeniem posiadania uprawnień jest orzeczenie lub
legitymacja osoby niepełnosprawnej wystawiona przez powiatowy
zespół ds. orzekania o niepełnosprawności.

Legitymacja zawiera imię i nazwisko osoby niepełnosprawnej, jej numer
PESEL (co zapobiega konieczności wymiany legitymacji w sytuacji zmiany
nazwiska), termin ważności oraz symbol przyczyny i stopień
niepełnosprawności wpisywane odpowiednio do legitymacji wyłącznie
na wniosek osoby zainteresowanej lub przedstawiciela ustawowego tej
osoby. Zarówno symbol przyczyny jak i stopień niepełnosprawności są
wpisywane do legitymacji pod postacią kodu QR, co gwarantuje pełną
ochronę tych danych jako szczególnie wrażliwych.

Uwaga:

Obecne legitymacje zawierają zaszyfrowany kod określający stopień
niepełnosprawności, który odczytać można przy pomocy specjalnego
czytnika. Jeśli świadczeniodawca nie posiada takiego czytnika

legitymacje nie mogą być postawą do udzielenia szczególnych
świadczeń dla osób ze znacznym stopniem.

Legitymacje wydawane są na okres ważności orzeczenia.

Legitymacja osoby niepełnosprawnej jest wykonana z takiego materiału
(poliwęglan) i w takim rozmiarze, jak dowód osobisty.

Legitymacje starsze wystawione przed dniem 1 września 2017 r.
(wg poprzedniego wzoru ) zachowują ważność na czas w nich określony.
Niektóre orzeczenia innych organów są traktowane na równi
z orzeczeniem o stopniu niepełnosprawności (na podstawie Ustawy
o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób
niepełnosprawnych z dnia 27 sierpnia 1997 r. (Dz.U. Nr 123, poz. 776 ze
zmianami). Są to:

1. Wydane przez lekarza orzecznika ZUS:

•Orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy i samodzielnej egzystencji
traktowane jest na równi z orzeczeniem o znacznym stopniu
niepełnosprawności;
•Orzeczenie o niezdolności do samodzielnej egzystencji traktowane jest na równi
z orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności.
•Orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy traktowane jest na równi
z orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności;
•Orzeczenie o częściowej niezdolności do pracy oraz celowości
przekwalifikowania traktowane jest na równi z orzeczeniem o lekkim stopniu
niepełnosprawności.

2. Orzeczenia ZUS o inwalidztwie wydane przed 1 września 1997r.

•Orzeczenie o zaliczeniu do I grupy inwalidów traktowane jest na równi
z orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności;
•Orzeczenie o zaliczeniu do II grupy inwalidów traktowane jest na równi
z orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności
•Orzeczenie o zaliczeniu do III grupy inwalidów traktowane jest na równi
z orzeczeniem o lekkim stopniu niepełnosprawności

3. Orzeczenia KRUS o stałej lub długotrwałej niezdolności do pracy
w gospodarstwie rolnym dla osób, którym przysługuje zasiłek pielęgnacyjny
traktowane są na równi z osobami zaliczonymi do znacznego stopnia
niepełnosprawności. Uwaga! Podstawą takiego rozstrzygnięcia jest wyłącznie
ważne orzeczenie o niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym wydane przed
1 stycznia 1998 r.

4. Orzeczenia służb mundurowych o zaliczeniu do I grupy inwalidztwa
wydane przez komisje lekarskie podległe MON lub MSWiA,
przed 1 stycznia 1998 r. traktowane jest na równi z orzeczeniem o znacznym
stopniu niepełnosprawności .

Z Ustawy o szczególnych rozwiązaniach wspierających osoby
o znacznym stopniu niepełnosprawności wynikają 3 uprawnienia:
1. Korzystanie z ambulatoryjnych świadczeń specjalistycznych bez skierowania.
2. Korzystanie poza kolejnością ze świadczeń opieki zdrowotnej oraz usług farmaceutycznych
udzielanych w aptekach.
3. Korzystanie z refundacji wyrobów medycznych na szczególnych zasadach.

Kwota zobowiązania określona w umowach ze Świadczeniodawcami na świadczenia
rehabilitacji leczniczej będzie zmieniana przez dostosowanie jej do potrzeb zdrowotnych
oraz wykonania tej umowy.

Uprawnienie pierwsze w myśl art. 57 Ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej

Przyjęcie bez skierowania na udzielenie świadczenia
w Ambulatoryjnej Opiece Specjalistycznej
(poradnie kontraktowanie w ramach AOS)

przykładowe poradnie AOS: kardiologiczna, okulistyczna, neurologiczna …

Uprawnienie ww. nie dotyczy:

•świadczeń w rodzaju Rehabilitacja Lecznicza (poradnia rehabilitacyjna, gabinet fizjoterapeutyczny),
•Tomografii Komputerowej (prawo atomowe: skierowanie pacjenta na określone badanie z zastosowaniem
promieniowania jonizującego wynika z uzasadnionego przekonania lekarza, że jego wynik dostarczy informacji,
które przyczynią się do postawienia prawidłowego rozpoznania lub wykluczenia choroby, oceny jej przebiegu i
postępów leczenia oraz, że korzyści z tego tytułu przewyższą możliwe ujemne następstwa dla zdrowia, które mogą
być związane z narażeniem na promieniowanie jonizujące).
•Rezonansu Magnetycznego i badań endoskopowych (lekarz prowadzący na podstawie przesłanek medycznych
określa rodzaj i zakres badań koniecznych do wykonania ze względu na stan zdrowia pacjenta).

Skierowania na Ambulatoryjne świadczenia specjalistyczne a więc poradnie i świadczenia kosztochłonne
zakontraktowane przez NFZ w ramach AOS na podstawie rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie świadczeń
gwarantowanych z zakresu ambulatoryjnej opieki specjalistycznej, nie okazują świadczeniobiorcy posiadający
orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności.

Inne uprzywilejowane grupy to m.in.:

•inwalidzi wojenni i wojskowi;
•kombatanci i osoby represjonowane;
•cywilne niewidome ofiary działań wojennych;
•uprawnieni żołnierze lub pracownicy, w zakresie leczenia urazów lub chorób nabytych podczas wykonywania zadań
poza granicami państwa;
•weterani poszkodowani, w zakresie leczenia urazów lub chorób nabytych podczas wykonywania zadań poza
granicami państwa;
•osoby chore na gruźlicę;
•osoby zakażone wirusem HIV;
•osoby uzależnione od alkoholu, środków odurzających i substancji psychotropowych – w zakresie lecznictwa
odwykowego;
•dzieci do 18 roku życia, u których stwierdzono ciężkie i nieodwracalne upośledzenie albo nieuleczalną chorobę
zagrażającą życiu, które powstały w prenatalnym okresie rozwoju dziecka lub w czasie porodu, na podstawie
zaświadczenia lekarza na podstawie „ustawy za życiem”.

Uprawnienie drugie w myśl art. 47c Ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej

Przyjęcie poza kolejnością wynikającą z listy osób oczekujących

Uprawnienie to dotyczy wszystkich świadczeń opieki zdrowotnej.

Dodatkowo, w przypadku świadczeń w rodzaju AOS (np. poradnia okulistyczna, kardiologiczna,
neurologiczna, RM i TK) są one udzielane maksymalnie do 7 dni roboczych.

Uwaga:

•W przypadku konieczności udzielenia świadczeń więcej niż jednej osobie uprawnionej do przyjęcia poza kolejnością
(np. kombatant, honorowy zasłużony dawca krwi i osoba o znacznym stopniu niepełnosprawności) o kolejności udzielonych
im świadczeń decyduje data zgłoszenia.

Stosownie do powyższego, w sytuacji braku możliwości udzielenia szczególnie uprawnionemu świadczeniobiorcy świadczenia
zdrowotnego w dniu zgłoszenia, prowadzone są dwie listy: jedna na podstawie art. 20 Ustawy o świadczeniach (…), druga na
podstawie art. 47c tej Ustawy. Należy pamiętać, że ustawodawca zastrzega, że powyższy inny termin udzielenia świadczenia nie
może być późniejszy niż 7 dni roboczych od dnia zgłoszenia w AOS. Powyższe dotyczy także każdej kolejnej wizyty w toku
leczenia”.

•Wszystkie osoby uprawnione w myśl art. 47c Ustawy mają takie same prawa pod względem przyjęcia poza kolejnością.
•Komunikat w sprawie zmiany zasad udzielania świadczeń osobom szczególnie uprawnionym powinien z dniem wejścia
w życie ustawy być widoczny w rejestracji.

Prawo do świadczeń poza kolejnością mają też :

1) Zasłużeni Honorowi Dawcy Krwi,

2) Zasłużeni Dawcy Przeszczepów,

3) Inwalidzi wojenni i wojskowi,

4) Kombatanci oraz niektóre osoby represjonowane będące ofiarami represji wojennych i
okresu powojennego,

5) Uprawnieni żołnierze lub pracownicy oraz weterani poszkodowani w zakresie leczenia
urazów i chorób nabytych podczas wykonywania zadań poza granicami państwa,

6) Kobiety w ciąży,

7) Świadczeniobiorcy do 18. roku życia, u których stwierdzono ciężkie i nieodwracalne
upośledzenia albo nieuleczalną chorobę zagrażającą życiu, które powstały w prenatalnym
okresie rozwoju dziecka lub w czasie porodu,

8) Działacze opozycji antykomunistycznej oraz osoby represjonowane z powodów
politycznych.

Korzystanie poza kolejnością ze świadczeń opieki zdrowotnej oznacza,
że świadczeniodawca udziela tych świadczeń poza kolejnością przyjęć
wynikającą z prowadzonej przez niego listy oczekujących.

Świadczeniodawca udziela świadczeń opieki zdrowotnej,
o których wyżej, w dniu zgłoszenia.

W przypadku gdy udzielenie świadczenia nie jest możliwe w dniu zgłoszenia,
świadczeniodawca wyznacza inny termin poza kolejnością przyjęć
wynikającą z prowadzonej przez niego listy oczekujących.

Świadczenie z zakresu ambulatoryjnej opieki specjalistycznej (AOS)
nie może być udzielone w terminie późniejszym
niż w ciągu 7 dni roboczych od dnia zgłoszenia.

Uprawnienie trzecie (wyroby medyczne)

Ustawa z dnia 09 maja 2018 r. o szczególnych rozwiązaniach wspierających osoby o znacznym
stopniu niepełnosprawności (Dz. U. z 17 maja 2018 r., poz. 932) z dniem 01 lipca 2018 r., nadaje
świadczeniobiorcom posiadającym orzeczenie o znacznym stopniu
niepełnosprawności dodatkowe uprawnienia dotyczące zaopatrzenia w wyroby medyczne.

Uprawnienia dla tej grupy osób są takie same jak w przypadku świadczeniobiorców do 18 roku
życia, u których stwierdzono ciężkie i nieodwracalne upośledzenie albo nieuleczalną chorobę
zagrażającą życiu, które powstały w prenatalnym okresie rozwoju dziecka lub w czasie porodu
(art. 47 ust. 1a ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej
finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1938 ze zm.).

Świadczeniobiorcy posiadający orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności,
spełniający kryteria przyznawania określone w rozporządzeniu Ministra Zdrowia
z dnia 29 maja 2017 r. w sprawie wykazu wyrobów wydawanych na zlecenie (Dz.U. poz.
1061 z późn.zm.) będą mogli zaopatrzyć się w wyroby medyczne, z zachowaniem limitu
ich finansowania, częściej niż określony w rozporządzeniu okres ich użytkowania.