Organizacja i świadczenie specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi w miejscu zamieszkania należy do zadań zleconych z zakresu administracji rządowej, realizowanych przez gminę.
Bezpośrednim organizatorem zadania w gminie może być ośrodek pomocy społecznej lub zadanie to może zostać zlecone podmiotom zewnętrznym.
Wojewoda zapewnia środki na realizację zadania, a także zgodnie z art. 22 pkt. 1 i 8 ustawy z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej, ustala sposób realizacji zadania na terenie województwa oraz nadzoruje jego realizację.
PODSTAWA PRAWNA REALIZACJI ZADANIA:
- art. 8 i 9 ustawy z dnia 19 sierpnia 1994 roku o ochronie zdrowia psychicznego (Dz. U. z 2011r. Nr 231, poz. 1375, z póżn. zm.);
- art. 18 ust. 1 pkt 3 oraz art. 50 ust. 1 i 2 oraz ust. 7 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej ( Dz. U. z 2015 r. poz. 163, z późn. zm.);
- rozporządzenie Ministra Polityki Społecznej z dnia 22 września 2005 r. w sprawie specjalistycznych usług opiekuńczych ( Dz. U. z 2005 r. Nr 189, poz. 1598, z późn. zm.)
ŚWIADCZENIOBIORCY:
Specjalistyczne usługi opiekuńcze przeznaczone są dla:
Osób dorosłych wykazujących zaburzenia wymienione w art. 3 ustawy o ochronie zdrowia psychicznego:
- chorych psychicznie (wykazujących zaburzenia psychiczne);
- upośledzonych umysłowo;
- osób wykazujących inne poważne zakłócenia czynności psychicznych, które zgodnie ze stanem wiedzy medycznej zaliczane są do zaburzeń psychicznych, a osoba ta wymaga takiej formy pomocy i opieki niezbędnej do życia w środowisku rodzinnym lub społecznym.
W wyjątkowych przypadkach dla dzieci i młodzieży z zaburzeniami psychicznymi, pozbawionych dostępu do zajęć rehabilitacyjnych i rewalidacyjno–wychowawczych, jeśli nie mają możliwości uzyskania dostępu do zajęć świadczonych przez inne zobowiązane podmioty.
Wnioskując o specjalistyczne usługi opiekuńcze dla osób z zaburzeniami psychicznymi należy mieć na względzie fakt, iż działamy w oparciu o przepisy ustawy o pomocy społecznej, która jest instytucją polityki społecznej państwa, mającą na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych, których nie są w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości (art.2 ust.1 ustawy o pomocy społecznej).
Świadczenia więc, które ustawowo zabezpieczane są w ramach innych systemów (oświata, ochrona zdrowia) nie mogą być zastępowane świadczeniami z pomocy społecznej.
Sposób realizacji świadczeń w ramach innych systemów określają miedzy innymi rozporządzenia wykonawcze do art. 22 ust. 2 pkt 1 oraz pkt 11; art. 71 ust. 1 pkt 2; art. 71b ust 6 oraz art. 71b ust.7 pkt 2 ustawy z dnia 7 września 1991 roku o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz.2572, z późn. zm), a także art. 7 ust. 3 ustawy z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz. U. z 2011 r. Nr 231, poz. 1375 ).
W dokumentach tych zawarto zasady udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej, organizacji kształcenia oraz prowadzenia zajęć rewalidacyjno-wychowawczych dla dzieci i młodzieży, między innymi zaburzanych psychicznie, przez podmioty zobowiązane w ramach ustawy o systemie oświaty oraz ustawy o ochronie zdrowia psychicznego.
CEL I ZAKRES SPECJALISTYCZNYCH USŁUG OPIEKUŃCZYCH:
Celem specjalistycznych usług opiekuńczych jest poprawa jakości życia osób z zaburzeniami psychicznymi poprzez:
- Zapewnienie wysokiej jakości specjalistycznej pomocy osobom samotnym z zaburzeniami psychicznymi w przypadkach gdy są jej pozbawione oraz osobom, które wymagają takiej pomocy, a rodzina nie może jej zapewnić;
- Pomoc dostosowaną do szczególnych potrzeb osób z zaburzeniami psychicznymi oraz celów postawionych w planach postępowania terapeutyczno–wspierającego, świadczoną przez osoby z odpowiednim wykształceniem i doświadczeniem.
Zakres specjalistycznych usług opiekuńczych obejmuje :
- Uczenie i rozwijanie umiejętności niezbędnych do samodzielnego życia, w tym:
– kształtowanie umiejętności zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych i umiejętności społecznego funkcjonowania;
– interwencję i pomoc w życiu w rodzinie;
– pomoc w załatwianiu spraw urzędowych;
– wspieranie i pomoc w uzyskaniu zatrudnienia;
– pomoc w gospodarowaniu pieniędzmi;
- Pielęgnację jako wspieranie procesu leczenia;
- W wyjątkowych przypadkach rehabilitację fizyczną i usprawnianie zaburzonych funkcji organizmu w zakresie nieobjętym przepisami ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych;
- Pomoc mieszkaniową, w tym:
– w uzyskaniu mieszkania;
– załatwianiu spraw mieszkaniowych;
– kształtowaniu właściwych relacji z sąsiadami i gospodarzem domu;
- W wyjątkowych przypadkach, po dokonaniu weryfikacji zasobów lokalnych, zapewnienie dzieciom i młodzieży z zaburzeniami psychicznymi dostępu do zajęć rehabilitacyjnych i rewalidacyjno-wychowawczych jeśli nie mają ich zapewnionych poprzez inne służby.
W przypadku wnioskowania o usługi wskazane w punkcie 3 należy załączyć informację potwierdzającą, że lekarz lub specjalista wskazał zakres tych usług i zakres ten nie jest objęty przepisami ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej.
Natomiast w przypadku wnioskowania o usługi, o których mowa w punkcie 5 należy załączyć informację potwierdzającą brak dostępności do zajęć, które powinny zapewnić właściwe podmioty i wskazującą przyczyny braku możliwości uzyskania dostępu do tych zajęć.